تعرفه‌های ترامپ، ضربه مستقیم به اقتصاد کفش ایران و جهان!
افزایش ناگهانی تعرفه‌های تجاری که اخیراً (۴ مارس ۲۰۲۵) توسط ترامپ اعلام شد، پرسش‌ها و نگرانی‌های بسیاری را در میان فعالان صنعت کفش در دنیا برانگیخته است. یکی از مهم‌ترین این پرسش‌ها پس از افزایش تعرفه‌ها توسط ترامپ؛ آیا تولید انبوه کفش واقعاً می‌تواند به آمریکا بازگردد؟ پاسخ کوتاه این است: به این سادگی‌ها نیست. همچنین تحریم و تعرفه‌های ترامپ، ضربه مستقیم به اقتصاد کفش ایران و جهان! خواهد بود؟
بر اساس آمار انجمن پوشاک و کفش آمریکا (AAFA)، بیش از ۹۹ درصد کفش‌های فروخته‌شده در بازار آمریکا وارداتی هستند. عمده‌ترین کشورهای صادرکننده کفش به آمریکا شامل چین (۶۱.۹ درصد)، ویتنام (۲۱.۴ درصد)، اندونزی (۶.۹ درصد)، کامبوج (۳.۹ درصد) و هند (۱.۳ درصد) هستند.
علاقه به تولید داخلی زیاد است، اما سرمایه‌گذاری محدود
به گفته‌ی «هاروارد» از شرکت Oka Brands، بسیاری از برندها تمایل زیادی به تولید در آمریکا دارند، اما تعداد کمی از آن‌ها حاضر به سرمایه‌گذاری جدی در این زمینه هستند. هزینه بالای نیروی کار یکی از موانع اصلی تولید کفش در خاک آمریکاست. «کریس راجرز» رئیس بخش تحقیقات زنجیره تأمین در مؤسسه S&P Global Market Intelligence نیز بر این نکته تأکید دارد که ماهیت کاربر بودن فرآیند تولید کفش، به‌ویژه کفش‌های ورزشی، باعث شده کشورهای با نیروی کار ارزان‌تر گزینه مناسب‌تری باشند.
راجرز همچنین اشاره می‌کند که “حساسیت برندها نسبت به قوانین کار باعث شده ویتنام به یکی از مراکز اصلی تولید کفش تبدیل شود و در مقایسه با کشورهایی مانند بنگلادش یا میانمار، با چالش‌های کمتری مواجه باشد.”
ویتنام؛ قربانی جدید تعرفه‌های ترامپ
در میان کشورهایی که هدف تعرفه‌های جدید ترامپ قرار گرفته‌اند، ویتنام نیز ضربه سختی خورده است. طبق اعلام ترامپ، میزان تعرفه‌های جدید بر کالاهای وارداتی از ویتنام به ۴۶ درصد رسیده است. البته ترامپ این رقم را در مقایسه با ۹۰ درصد تعرفه بر صادرات آمریکا نوعی «تخفیف» دانسته است.
در واکنش به این مسئله، وزارت بازرگانی ویتنام از ترامپ خواست تا اجرای این افزایش تعرفه را تا سه ماه به تعویق اندازد و مذاکرات بیشتری برای حل عدم توازن تجاری با ایالات متحده انجام شود.
احتمال توافق دوجانبه با ویتنام
ترامپ روز جمعه در شبکه اجتماعی Truth Social اعلام کرد که با «تو لام»، دبیرکل حزب کمونیست ویتنام تماس تلفنی مؤثری داشته است. وی نوشت:
تو لام گفت که اگر توافقی با آمریکا حاصل شود، ویتنام آماده است تعرفه‌ها را به صفر برساند. من از طرف کشورمان از او تشکر کردم و منتظر دیداری در آینده نزدیک هستم.
خرید انواع کفش اسپرت (ویتنام - اورجینال) از نیازکو
آیا انتقال زنجیره تأمین کفش به داخل کشور ممکن است؟
راجرز تأکید کرد که انتقال زنجیره‌های تأمین کفش به آمریکا چند سال زمان می‌برد. به گفته وی، این فرایند وابسته به سطح یکپارچگی تولید، نیروی کار ماهر و ساختار حمایتی قوانین کسب‌وکار و زیرساخت‌های لجستیکی است. به طور معمول، شرکت‌ها برای اعمال تغییرات عمده جغرافیایی، برنامه‌ریزی پنج‌ساله دارند.
علاقه به تولید داخلی رو به افزایش است
بر اساس اظهارات هاروارد، حتی پیش از سال ۲۰۲۴، همه‌گیری کرونا و مشکلات زنجیره تأمین جهانی باعث افزایش تمایل به تولید داخلی شده بود. علاوه بر این، نگرانی‌های زیست‌محیطی درباره انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از حمل‌ونقل هوایی و تمایل برندها به کنترل بیشتر زنجیره تأمین نیز از عوامل محرک این روند بوده‌اند.
حفظ آرامش؛ توصیه به برندها و خرده‌فروشان
ریک هلفن‌بین، مشاور مستقل و رئیس سابق انجمن AAFA در ایمیلی به FN گفت:
خرده‌فروشان و برندها باید به‌جای واکنش سریع، آرامش خود را حفظ نمایند. چرا که این دولت ترامپ شباهت زیادی به دوره قبلی ندارد؛ این گروه بسیار تجاری‌محور است و بعید است به‌خاطر کسری تراز تجاری، اقتصاد را به خطر بیندازد.
هلفن‌بین نیز اضافه کرد، احتمالاً تعرفه‌های ۱۰ درصدی باقی بمانند، اما ارقام بالاتر با گذر زمان و از طریق مذاکره کاهش می‌یابند. روز اول بعد از طوفان همیشه سخت‌ترین روز است.
ترجمه شده از وب‌سایت: https://footwearnews.com/
تأثیر سیاست‌های تجاری ترامپ بر صنعت کفش در ایران:
در سال‌های اخیر، صنعت کفش ایران بیش از همیشه تحت تأثیر تصمیمات بین‌المللی، به‌ویژه سیاست‌های تجاری دولت ترامپ قرار گرفت. با اعمال تحریم‌های شدیدتر از سوی دولت ترامپ، انتقال پول، خرید تجهیزات تولید و تأمین مواد اولیه از خارج تقریباً غیرممکن شد. این موضوع، تولیدکننده‌های ایرانی را در عمل با چالش‌هایی جدی مواجه کرد. بسیاری از تولیدکنندگان، از پارچه گرفته تا زیره کفش و چرم مصنوعی، وابستگی زیادی به واردات داشتند. حالا دیگر تهیه همین اقلام، یا ممکن نبود یا با هزینه‌ای چندبرابر انجام می‌شد.
به عنوان مثال، افزایش قیمت مواد پتروشیمی که در تولید کفش استفاده می‌شوند، هزینه‌های تولید را بالا برده و توان رقابت‌پذیری تولیدکنندگان داخلی را کاهش داده است و موادی که زمانی با قیمت منطقی از چین، ترکیه یا کشورهای اروپایی وارد می‌شدند، حالا به اقلام لوکس و گران‌قیمتی تبدیل شدند. این افزایش نرخ ارز، نه‌تنها قیمت مواد اولیه را بالا برد، بلکه هزینه‌های جانبی مانند حمل‌ونقل، گمرک و بسته‌بندی را نیز چند برابر کرد. طبیعتاً این افزایش قیمت، در نهایت به مصرف‌کننده منتقل شد.
همچنین ممنوعیت واردات رسمی کفش از سال ۱۳۹۷ به دلیل تحریم‌ها و مشکلات ارزی، باعث افزایش قاچاق کفش به کشور شده است. بر اساس گزارش‌ها، طی دو سال گذشته ورود کفش قاچاق به کشور ۷۰ درصد افزایش یافته است. این امر به تولیدکنندگان داخلی آسیب رسانده و رقابت ناعادلانه‌ای را در بازار ایجاد کرده است.
کاهش صادرات کفش از ایران
تا پیش از تشدید تحریم‌ها، برخی از برندهای ایرانی موفق شده بودند در بازار کشورهای همسایه و حتی برخی کشورهای اروپایی حضور پیدا کنند. کیفیت کفش تبریز در برخی بازارها زبانزد بود. اما با سیاست‌های فشار حداکثری دولت ترامپ، بخش بزرگی از این بازارها از دست رفت. شرکت‌های خارجی به دلیل نگرانی از مجازات‌های آمریکا، دیگر تمایلی به تجارت با ایران نشان نمی‌دادند. در نتیجه، صادرات نیز با افت چشم‌گیری مواجه شد.
تحریم‌های آمریکا، بسیاری از درهای قدیمی تجارت را بست؛ اما در عوض برخی درهای تازه، به‌خصوص در بازار کشورهای همسایه، نیمه‌باز باقی ماند. تولیدکنندگان ایرانی تمرکزشان را از اروپا و آمریکا به بازارهایی مانند عراق، افغانستان، پاکستان و کشورهای آسیایی منتقل کردند.
✅ رشد خوداتکایی؛ فرصتی برای رشد صنعت کفش ایران در دل بحران
در همین شرایط دشوار، برخی تولیدکنندگان به جای توقف کار، به فکر راه‌حل‌های داخلی افتادند. شاهد افزایش استفاده از مواد اولیه تولید داخل بودیم. بعضی کارگاه‌ها یاد گرفتند که به‌جای زیره وارداتی، زیره ایرانی استفاده کنند یا به تولیدکنندگان داخلی چرم روی بیاورند. این نوع از خوداتکایی هرچند در ابتدا چالش‌برانگیز بود، اما زمینه‌ای برای رشد و پایداری صنعت در بلندمدت فراهم کرد. برخی از برندهای داخلی حتی موفق شدند محصولات باکیفیتی تولید کنند که از لحاظ ظاهر و دوام، با مدل‌های وارداتی رقابت می‌کردند.
جمع‌بندی:
سیاست‌های اقتصادی دولت ترامپ اگرچه مشکلات بزرگی برای تولیدکنندگان ایرانی در صنایع کیف و کفش ایجاد کرد، اما در دل همین بحران، جرقه‌هایی از تحول و رشد نیز دیده شد. وابستگی کمتر به واردات، اتکا به تولید داخل و تلاش برای رقابت‌پذیری در بازارهای منطقه‌ای، شاید نشانه‌ای از یک بلوغ جدید در این صنعت باشد.
در نهایت، بقا و پیشرفت این صنعت در گرو آن است که تولیدکنندگان بتوانند خود را با شرایط جدید تطبیق دهند، کیفیت را فدای قیمت نکنند و با هوشمندی، بازارهای داخلی و منطقه‌ای را هدف بگیرند. تجربه چند سال گذشته نشان داد که اگرچه تحریم‌ها آسیب‌زننده‌اند، اما برای فعالان واقعی و مقاوم این حوزه، می‌توانند به فرصتی برای تغییر مسیر و توسعه پایدار نیز تبدیل شوند.
منبع: “برگرفته شده از تحلیل‌های معتبر اخبار ایران”
