کفش و تاریخچه فرهنگی ملیتی

کفش و پوشاک از مهم ترین جلوه های فرهنگ هر ملتی است. با نگاهی بر سالیان گذشته و با توجه به لباس ها و تن پوش های رنگارنگ مردم می توان به فرهنگ، شیوه زندگی، مشخصات محل زندگی آنها و… پی برد. با این حال کفش ها در طول تاریخ از مهم ترین اجزاء پوشش انسان به شمار می رفتند.

هزاران سال پیش در مصر باستان پاپوش هایی برای پوشش پا و همچنین مشخص نمودن طبقه اجتماعی افراد، ساخته شد. این پاپوش ها مشخص کننده طبقه اجتماعی، نحوه زندگی و میزان قدرت و نفوذ افراد بودند. از آن زمان تا بحال، کفش ها به عنوان عنصری کلیدی در شخصیت و فرهنگ شناسی به حساب امده اند. در ادامه با تیم وبلاگ نیازکو همراه باشید.

صندل پاپیروس جزو اولین کفش ها

عبارت صندل ریشه ای مصری دارد. در سالهای قبل از میلاد مصریان باستان پاپوش هایی به نام سندلیوم استفاده می کردند. نام صندل امروزی نیز از آن الهام گرفته شده است. مانند صندل پاپیروس طلایی که در این مقاله آورده شده است. برای ساخت این کفش از طلای خالص استفاده شده است و طراحی باریک و طویلی دارد. طراحی این کفش به دلیل دنباله بلند و رویه کاملاً باز، معیارهای استاندارد امروزی را ندارد. بنابراین این نوع کفش ها در طول تاریخ آسیب های بسیاری به انسان رسانده است.

کفش های نوک تیز پویلین (۱۴۰۰-۱۳۷۵)

در قرون وسطی کفش های با نوک تیز و بلند مرسوم بود. این مد از کشور هلند رواج یافت. طرح نوک تیز و غیرعادی کفش موجب آزار و اذیت انگشتان پا بود. بنابراین مردم برای پوشیدن این کفش ها سختی بسیاری متحمل می شدند. اما این سختی را برای اثبات طبقه اجتماعی بالای خود تحمل می کردند. این در حالی است که افراد درباری از کفش های ساخته شده از ساتن و مخمل استفاده می کردند. در نتیجه طرح کفش های پویلین احتمالاً منتسب به مردم عادی بوده است.

در طراحی این کفش ها برای حفظ ظاهر کفش، نوک آن را از خزه پر می کردند و به سمت بالا متمایل می کردند تا فرد در هنگام استفاده از آنها دچار مشکل نشود. با این حال طبق شواهد مردم آن زمان پاهای پینه بسته و نافرم داشتند. این موضوع حاکی از طراحی بسیار بد و ناسالم کفش ها دارد.

کفش های حمام از عجیب ترین کفش ها در طول تاریخ (قرن ۱۶)

در قرن شانزدهم حمام های عمومی در میان مردم جایگاه خوبی داشت و مردم معمولاً برای استحمام از این حمام ها استفاده می کردند. اما کف آنها اغلب کثیف، لغزنده و البته داغ بود. یک راهکار برای حل این مشکل استفاده از کفش های با ارتفاع بلند بود تا پاهای فرد از سطح زمین فاصله بگیرد. از آنجایی که حمام رفتن جزو برنامه های روزانه مردم بود، نیاز به استفاده از این نوع کفش ها در حمام بیشتر احساس می شد. در نتیجه این نیاز منجر به طراحی کفش های چوبی با بلندی بیش از ۲۰ سانتی متر شد.

کفش های موجری طلایی سوغات هندوستان (۱۸۲۰-۱۷۹۰)

در قرن ۱۸ میلادی کفش های موجری انقلابی در حوزه مد هند در آن زمان ایجاد کرد. این کفش ها در طول تاریخ طرفداران بسیاری داشته اند. طراحی آنها با نوک تیز و بلند و چرخ داده شده به بالا، یک طراحی اعیانی و مخصوص درباریان و نشان دهنده ثروت و قدرت بی بدیل آنها بود. در ساخت این کفش ها از طلای خالص برای تزیین و گلدوزی های چرم آن استفاده شده است. برای تزیین گلوی کفش نیز از طلا و سنگ های قیمتی مانند الماس، زمرد و یاقوت استفاده شده است.

کفش های گتا و استفاده های متعدد آن (۱۹۰۰-۱۸۸۰)

قرن ۱۹ میلادی را قرن گسترش و همه گیر شدن مد می نامند. زیرا با روی کار آمدن چرخ خیاطی و پارچه مصنوعی قیمت کفش کاهش پیدا کرد. از نمونه طراحی های این سالها طرح پنجه مربعی کفش را می توان نام برد.
کفش های گتا نیز از همین طراحی ایده گرفته اند. این کفش ها در یک نقاشی منتی المپیا (در سال ۱۸۶۳) دیده شده است. در این نقاشی یک روسپی کفشی پاشنه بلند از نوع کفش های گتا در پای چپ خود دارد، اما پای راست او برهنه است.

در دوران فئودالی ژاپن از این کفش ها برای اغواگری هرچه بیشتر روسپی ها استفاده می شد. گتاهای سنتی در آن زمان از مخمل و به رنگ لاکی ساخته می شدند که بیش از بیست سانتی متر پاشنه داشتند. طراحی پاشنه این کفش ها به گونه ای بود که فرد در صورت راه رفتن با این کفش ها، به آرامی و با نمایش کامل اندامش باعث اغواگری تماشاچیان بشود.

بوت های مچ دار ساخته شده از پوست حیوانات (۱۹۴۳)

در طول جنگ جهانی دوم مردم افسرده و ناامید به دنبال یک شادی و امید (هر چند کوچک) بودند. در آن هنگام زنی از لندن به نام هلن پرزن به فکر ایجاد تغییر در لباسهای خود افتاد. او از یک کفاش محلی به نام کنسینگتون درخواست کرد تا یک جفت کفش از یک شنل پوست راسو و دو کتی که داشت برایش طراحی کند. هلن این کفش ها را “شادی و درد” نام گذاری کرد. او در توصیف آنها می گوید: “این کفش ها پر زرق و برق و کمی بلند هستند و اگر بخواهم یک جفت کفش خریداری کنم حتماً این کفش های فوق العاده را می پسندم”.

به طور کلی نحوه ساخت کفش ها در طول تاریخ نشانگر داستانهای جالبی بوده اند و برخی از آنها نیز به موفقیت های بزرگی دست پیدا کرده اند. این بوت ها نیز در زمان خود تبدیل به ترند های روز و بسیار پرطرفدار شدند.

کفش های باله قرمز و آزمون دمپایی (۱۹۴۸)

همه ما با داستان سیندرلا و کفش بلورین او آشنا هستیم. اما شاید در مورد داستان یک دختر یونانی و “آزمون دمپایی” او چیزی نشنیده باشیم. این داستان نیز مضمونی شبیه به داستان سیندرلا دارد. در سال ۱۹۴۸ فیلمی به نام “کفش قرمز” با نقش آفرینی مویرا شارر و توسط هانس کریستین اندرسن با همین مضمون ساخته شد. در ساخت این نوع کفش که برای نقش اول این فیلم طراحی شد از ساتن ابریشم و چرم استفاده شده است.

صندل های بلترامی ایملدا مارکوز (۱۹۹۲-۱۹۸۷)

ایملدا مارکوز همسر رئیس جمهور سابق فیلیپین علاقه وافری به کفش داشت. او در طول زندگانی خود حدود ۳۰۰۰ جفت کفش جمع آوری کرده بود. یکی از این سه هزار جفت، صندل های بلترامی است. این کفش ها به درخواست ایملدا مارکوز و توسط طراح ایتالیایی به نام بلترامی ساخته شده است. برای تزیین آنها از گلدوزی های مشکی و سنگ های قیمتی استفاده شده است. همچنین در قسمت داخلی آنها امضای مارکوز دیده می شود. این کفش ها هم اکنون در موزه کفش “باتا” در تورنتو نگه داری می شوند.

آکسفوردهای براوگد گران قیمت (۱۹۸۹)

در سال ۱۷۸۷ یک کشتی دانمارکی حامل چرم گوسفند روسی در دریا غرق می شود. در آن زمان این چرم ها در مواد نفتی بسته بندی و نگه داری شده بودند. لذا این چرم ها که در سال ۱۹۸۹ از بقایای کشتی کشف شدند، سالم مانده بودند. در همان سال یک کفش ساز بریتانیایی یک جفت کفش مردانه از آن چرم های گوسفندی ساخت. این کفش ها به دلیل کیفیت و پروسه دشوار تولید، بسیار گران قیمت (بیش از ۳۰۰۰ پوند) بودند. بعد از آن ساخت کفش های مدل آکسفورد براوگد مرسوم شد.

کفش های پاشنه بلند جیلی (۱۹۹۳)

مدلی به نام “نائومی کمپبل” در سال ۱۹۹۳ در نمایشگاه مد “وستوود” در پاریس برای تبلیغ، کفش هایی با ارتفاع بسیار زیاد به پا داشت. ارتفاع این کفش ها بیش از ۲۱ سانتی متر بود و یک طراح بریتانیایی برای ساخت آنها از چرم و ابریشم آبی استفاده کرده بود. ارتفاع بسیار زیاد این کفش ها مشکلی بود که مانع از همه گیر شدن آن شد.

به طور کلی کفش ها در طول تاریخ نسبت به فرهنگ هر ملتی متحمل تغییرات بسیاری شده است. با این حال این طرح برای زنانی که تمایل داشتند چنین کفش هایی را تجربه کنند طرح جالبی بود.